GRADIS'CIUTTA
FRIULI, ITALIË
DE WIJNBERG
Gradis'ciutta is de naam van een landelijk gelegen gehucht op de top van een heuvel in San Floriano del Collio. Franz Princic, de grootvader van de huidige wijnbouwer, bewerkte hier deze historische wijngaarden. Vooraleer deze plaats Gradis'ciutta heette, stond het bekend als ‘Monsvini’, Latijn voor 'De Wijnberg'. Een meer toepasselijke naamgeving is nauwelijks denkbaar. Collio kent sowieso een hele lange en rijke wijntraditie. Het is met zijn 150 jaar één van de oudste DOC in Italië. Zijn unieke ligging ten zuiden van de Alpen en ten zuidwesten van de Julische Alpen in het zeer nabijgelegen Slovenië geeft deze regio een mediterraan klimaat met orografische invloeden. Friuli is de natste regio van Italië, maar de meeste neerslag valt in het voorjaar en najaar. Tijdens de lente krijgt de bodem dus voldoende vocht om de droge zomer goed te doorstaan en de herfstregens volgen meestal pas na de oogst. Tijdens het groeiseizoen krijgt de streek met de Bora te maken, deze droge noordoostelijke wind zorgt voor wat afkoeling in de warme zomermaanden en dit resulteert in een opmerkelijke fraîcheur in de wijnen. Het zomerklimaat is goed vergelijkbaar met dat in Bordeaux, het is dus ook geen verrassing dat de typische Bordeaux druiven hier ook verbouwd worden. Maar de focus ligt wel op de traditionele en autochtone druivenrassen zoals Ribolla Gialla en Friulano, die bij Gradis’ciutta hun eigenheid kunnen tonen in monocépages.
ROBERT PRINIC
In 1997 voltooide Robert Prinic, de kleinzoon van Franz, zijn studies oenologie en vervoegde hij het familiebedrijf. Op zich was dit enkel een formeel gebeuren want hij is letterlijk tussen de wijnranken opgegroeid. Sindsdien runt hij Gradis’ciutta samen met zijn vader Zorko. Robert is een ambitieuze en getalenteerde wijnbouwer die ondertussen ook voorzitter is van het Consorzio Collio. Onder zijn impuls is het aantal beplante hectare opgelopen tot 25. Deze zijn verdeeld over wijngaarden in onder andere Gorizia, Capriva del Friuli en Dolegna del Collio. Met de komst van Robert onderging de kelder ook een grondige reformatie waarin een gezonde balans werd gezocht tussen traditie en de modernste technieken. Gradis’ciutta heeft een diep respect voor de natuur. Hun wijngaarden worden op een duurzame en organische manier gecultiveerd. Ze hechten veel belang aan de biodiversiteit in en rond de wijngaarden waar je geuren van acaciabloesems, vlierbessen en vers gesneden hooi kan opnemen. Hun ranken gedijen in een prachtig heuvelachtig landschap waarvan de meeste percelen tussen de 50 en 140 meter boven zeeniveau gesitueerd zijn. De Vigna Bràtinis wijngaard in San Floriano ligt met zijn 150 tot 200 meter hoogte wat hoger. De wijnen van Gradis’ciutta zijn een reflectie van een uniek terroir: ‘Flysch di Cormons’, ook bekend als ‘Ponca’, dat zo’n 50 miljoen jaren geleden is gevormd. De bodem, met voornamelijk mergel, aangevuld met klei en kalksteen, met daarin ook nog lagen van zandsteen was vroeger de bodem van de oceaan. Hierdoor is er weinig organisch materiaal aanwezig. De wortels worden dus gedwongen om hun voedsel heel diep te gaan zoeken in mineraalrijke lagen.
RIBOLLA GIALLA
Robert Prinic is ook nog in een ander en grensoverschrijdend project betrokken. Door het Verdrag van Parijs uit 1947 werd de grens tussen Slovenië en Italië verlegd. Dit had als gevolg dat deze historische wijnregio in twee werd gesplitst. Een recente verordening van de EU maakt het echter mogelijk dat druiven uit Brda en Collio samen onder één appellatie vallen. Met de hulp van de Sloveense wijnbouwer Matjaž Cetrtic uit Kojsko werd Rebolium Sinefinis, ‘bubbels zonder grenzen’ opgericht. En dit met de autochtone Ribolla Gialla druif waarvan de geschiedenis tot in de Middeleeuwen teruggaat. Het is de enigste lokale druif die daar sindsdien onafgebroken is verbouwd. Zelfs van in de 18e eeuw staan San Floriano del Collio en Kojsko beschreven als de best geschikte locaties om de Ribolla druif te cultiveren en dit dankzij een microklimaat. Hun Sinefinis Rebolium Brut met één druivenras dat in twee verschillende landen is geteeld is echt een unicum!
ROBERT PRINCIC
BRDA, SLOVENIË