Château de Mérande

CHÂTEAU DE MÉRANDE

SAVOIE, FRANKRIJK

RUW LANDSCHAP

We vinden Château de Mérande op een boogscheut van de Isère. Deze (berg)rivier in de Savoie heeft de diep ingesneden vallei tussen Albertville en Chambéry vorm gegeven. De stad Albertville doet natuurlijk een belletje rinkelen door de Olympische Spelen in 1992. Op zich is dit geen bijzonder nieuws, maar wel als je de reflectie maakt dat dit winterspelen waren, iets wat je toch niet direct met wijn associeert. In dit prachtige en ruwe bergachtige landschap is Château de Mérande de absolute protagonist van de biodynamische wijnbouw in de Savoie.

ROMEINS

Ondanks het feit dat deze streek bij het grote publiek niet zo gekend is als wijnregio, kent ze hierin toch een lange traditie. Getuige hiervan zijn de Romeinse ruïnes waaruit blijkt dat hier toen al aan wijnbouw werd gedaan. Deze activiteit werd door de monniken van de abdij van Arbin verdergezet. In de 17e eeuw vervolgde de wijnbouw door een familie van handelaars uit Piëmonte. Vanaf de 18e eeuw volgde echter een lange periode van verval. Bij de meer recente geschiedenis springt 1949 in het oog. De grootouders van de huidige eigenaars kochten toen het domein, en gezien hun verleden als wijnbouwfamilie kwam er een voorzichtig herstel van de wijnactiviteiten. Alexis Genoux tekende voor de tweede generatie met als meest markante feit dat hij de wijn op flessen trok. Dit klinkt natuurlijk vrij evident maar in de Savoie werd wijn tot dan enkel in kleine vaten verhandeld. Maar ondanks deze innovatie dwong de economische toestand hem tot de verkoop van het domein. Met tranen in de ogen werden de deuren van het domein voorgoed dicht getrokken. André, één van zijn zonen, was toen 9 jaar, maar hij voelde toen al de drang om Château de Mérande ooit terug in familiehanden te krijgen.

IN GLORIE HERSTELD, MAAR HOE?

In totaal waren ze met 4 kinderen en het laatste wat hun ouders wilden was dat ze wijnbouwer werden. In de jaren ‘50 en ‘60 was er van global warming nog geen sprake en deze klimatologische condities resulteerden in een rustieke en zure expressie van de Mondeuse druif waar geen markt voor was. De wil van de ouders werd gerespecteerd. André werd onderwijzer en Daniel werd verpleger. Pas 40 jaar na de start van dit familieverhaal volgt er een opportuniteit om het domein terug te kopen. Alexis heeft dit moment jammer genoeg niet meer kunnen meemaken. Het volledig overwoekerde gebouw was bijna tot een ruïne omgevormd en op de binnenkoer stonden meer dan 20 meter hoge bomen. De vraag of de twee broers er terug met wijnbouw moesten starten werd echter niet eens gesteld, het was een evidentie. Maar het vroeg wel 12 jaar van intense arbeid om het domein in zijn oorspronkelijke glorie te herstellen. Château de Mérande bezit 12 hectare aan wijngaarden, waaronder prestigieuze percelen in Le Paradis en Les Terrasses de Lourdens op de historische hellingen van de Savoie.

De meeste wijngaarden liggen op de onderste pentes van de immense bergflank die culmineert op de meer dan 1200 meter hoge Rocher du Guet. Een deel van de wijngaarden is aangelegd in vlakkere morenes. Mondeuse, waarvan je op sommige percelen meer dan 50 jaar oude ranken vindt die slechts een zeer laag rendement geven en zo alle rijkdom en de typiciteit van de Cru Arbin exprimeren, is de meest aangeplante druif. Mondeuse kreeg het zwaar te verduren door de Phylloxera plaag. Na een kort herstel in het begin van de 20e eeuw viel het aantal beplante hectare in jaren ‘70 terug tot slechts 200. Maar recentelijk is men toch de intrinsieke kwaliteiten van deze druif terug aan het ontdekken en is Mondeuse aan een opmars bezig. Dit ras geeft een intense kleur aan de wijn en door zijn hoog gehalte aan tannines en zuren bezit hij uitstekende bewaarcapaciteiten. Het domein bezit ook druiven die meer familiair in de oren klinken. Zo hebben ze een 2 hectare grote wijngaard aan de voet van de rots ‘Le Grand Blanc’ die met Roussanne is beplant. De Gamay druif voelt zich hier ook thuis en daarvan bezitten ze enkele 10-tallen are. Met Altesse ranken in de morene van de Mérande gletsjer komen we terug op minder gekend terrein. Deze druif die in de Savoie zijn thuisbasis kent, geeft lage rendementen en kan dankzij zijn zuren een mooi bewaarpotentieel bieden. Deze druif staat ook gekend als Roussette en doet in het glas wat aan Furmint denken.

ANDRÉ & DANIEL

De taken worden door de twee broers onderling verdeeld. André doet de administratie, verkoop en het snoeiwerk. Daniel bewerkt de bodem en is de baas in de wijnkelder. Beide zijn perfectionnisten, maar desondanks doen ze steeds minder interventies. Dit heeft voornamelijk betrekking op de vinificatie die een natuurlijk verloopt kent zonder toevoeging van sulfiet. Ze aanvaarden dat het de druif zelf is, die in functie van de specificiteiten van de jaargang, beslist over de hoedanigheid van de wijn. In dit proces zit een ongekende factor, maar die moet je als wijnbouwer leren aanvaarden vinden ze. Het zal dus ook wel geen verrassing zijn dat ze al kort na de start van hun project de biodynamische toer zijn opgegaan. In deze wonderbaarlijk mooie setting tussen de vele regionale natuurparken is de verbondenheid met de omgeving een absolute must volgens hen. De ranken worden als een levende identiteit gezien die verbonden zijn met de cosmos. De vegetatieve cyclus staat in correlatie met de stand van de maan en de planeten. Er wordt veel aandacht geschonken aan biodynamische preparaten en een rijke biodiversiteit in en rond de wijngaarden. De arbeid in de soms steile wijngaarden gebeurt manueel of met de hulp van paarden.

METEOROLOGISCH STATION

Ondanks het grote aantal hectare wijngaarden volgen ze elk perceel afzonderlijk op. Hierbij wordt ook gebruik gemaakt van een eigen meteorologisch station. De data hiervan wordt realtime gebruikt, oa bij de oogst. Maar deze gegevens helpen hun ook om lessen te trekken uit hoe de druiven in de verschillende jaargangen reageren op andere klimatologische omstandigheden. Door global warming wordt er veel aandacht besteed aan de mogelijke oververhitting van de druiven. Tijdens lange droge periodes moet er soms aan irrigatie gedaan worden om de balans in de druiven te behouden. Er wordt een groene oogst gedaan om de rendementen onder controle te houden en zo de gewenste concentratie te verkrijgen. De oogst gebeurt zowel mechanisch als met de hand, deze gebeurt ook gedeeltelijk ‘s nachts omdat de druiven dan in hun meest frisse toestand aan het wijnhuis arriveren en er zo geen ongewenste oxidatie optreedt.